Πιστοί οπαδοί ή απλά φίλαθλοι-πελάτες;

Πριν 20 μέρες περίπου ανέβηκε στο blog της betonias από τον Scouser Jim ίσως το καλύτερο άρθρο που έχει γραφτεί στο συγκεκριμένο blog! Το #FootballWithoutFansIsNothing πραγματεύεται, με αφορμή μια διαμαρτυρία των Άγγλων οπαδών για τα εισιτήρια, το που οδεύει το ποδόσφαιρο στις μέρες μας. Τα ερωτήματα που ξεκάθαρα τίθενται στην αρχή του άρθρου αλλά και αυτά που δημιουργούνται στον αναγνώστη όταν διαβάζει το κείμενο είναι εξόχως σημαντικά και χρήζουν διαλόγου.

 «Το οπαδικό κίνημα ταυτίζεται με το χουλιγκανισμό;»

Προφανώς και όχι. Πρόκειται για μια επιφανειακή επιχειρηματολογία-λασπολογία των εξουσιαρχών του ποδοσφαίρου προς τους οπαδούς. Οι λόγοι είναι δύο. Πρώτον, ο  αποπροσανατολισμός της κοινής γνώμης ώστε να εφαρμοστούν πιο εύκολα τα όποια σχέδια τους και δεύτερον, να χτυπηθεί οτιδήποτε οργανωμένο που πάντα είναι και πιο επικίνδυνο. Θεωρώ ανάξια περαιτέρω ανάλυση και αναφορά.

«Μπορούν οπαδοί διαφορετικών ομάδων να αγωνιστούν για ένα κοινό σκοπό;».

Εδώ η απάντηση είναι εύκολη! Από την στιγμή που δεν υπάρχουν ιδεολογικοί λόγοι (αρνούμαι να ενστερνιστώ την άποψη ότι μια ομάδα είναι ιδεολογία) η απάντηση θα είναι καταφατική. Οι Άγγλοι οπαδοί ξεπερνώντας ψεύτικα ταμπού και ιδεοληψίες κατάφεραν να ενωθούν για ένα κοινό σκοπό, κάτι που θα αποτελέσει παρακαταθήκη και για τον μέλλον.

 «Το ποδόσφαιρο είναι προϊόν ή όχι; (Πρέπει να) ακολουθεί τους κανόνες της αγοράς ή όχι;»

Το ποδόσφαιρο, γενικά σαν άθλημα, όπως και όλα τα αθλήματα, είναι ένας τρόπος διασκέδασης και όλοι μπορούν παίξουν χωρίς να έχουν κανένα πρόβλημα (νομικής φύσεως). Το ίδιο όμως συμβαίνει και σε όλες τις μορφές τέχνης με χαρακτηριστικό παράδειγμα το θέατρο. Κανένας δεν σε εμποδίζει να παίξεις. Το πρόβλημα είναι στην παρακολούθηση. Εδώ υπάρχουν δύο δρόμοι. Ή βάζεις εισιτήριο ή δεν βάζεις.

Αν διαλέξεις τον δεύτερο δρόμο τότε ξεχνάς το «επαγγελματικό» του θέματος και φυσικά δεν υπάρχει εκμετάλλευση του κοινού που σε παρακολουθεί. Φαντάζομαι σε πρωτόλεια μορφή η παρακολούθηση ένος παιχνιδιού θα γινόταν ελεύθερα. Όμως ζούμε σε μια καπιταλιστική κοινωνία, δηλαδή σε ελεύθερη αγορά όπου κάποιος (επιχειρηματίας) μπορεί να «επενδύσει» σε οτιδήποτε αρκεί να θεωρεί ότι θα του αποδίδει κέρδος. Έτσι και το ποδόσφαιρο μπήκε, και είναι, στην «προς εκμετάλλευση λίστα» των επιχειρηματιών. Άθελά της ίσως, η κοινωνία διάλεξε τον πρώτο δρόμο και συνεπώς το ποδόσφαιρο έγινε «προϊόν». Από εκείνη τη στιγμή, θέλοντας και μη, θα ακολουθεί τους κανόνες της αγοράς. Είναι αναπόφευκτο. Και βασικός κανόνας της  είναι ότι όσο υπάρχει ζήτηση θα αυξάνονται και οι τιμές.

Η ιδιάζουσα περίπτωση του ποδοσφαίρου

Καταρχήν, αυτό που κάνει ξεχωριστό το ποδόσφαιρο από τα υπόλοιπα θεάματα και αθλήματα είναι η απήχηση που έχει σε παγκόσμιο επίπεδο σε αντίθεση με το μπάσκετ για παράδειγμα που ενώ είναι δημοφιλές δεν είναι τόσο διαδεδομένο σε παγκόσμια κλίμακα. Έτσι έχει τεράστιο αριθμό θεατών που τα γήπεδα από μόνα τους αδυνατούν να τους καλύψουν λόγω του χωροταξικού. Το πρόβλημα αυτό ανέλαβε να το λύσει σε μεγάλο βαθμό η τηλεόραση. Φυσικά με την ανάλογη χρηματοδότηση του «προϊόντος».

Επιπλέον, το ποδόσφαιρο έχει συναισθηματικά δεμένους (με συλλόγους κυρίως) θεατές, τους γνωστούς μας οπαδούς ή αγγλιστί loyal fans! Οι τελευταίοι έχουν και το μεγαλύτερο πρόβλημα διότι λόγω αυτού του συναισθηματισμού δεν έχουν το δικαίωμα της «επιλογής». Δεν μπορούν να δουν ή αν θέλετε να διασκεδάσουν βλέποντας παιχνίδι διαφορετικών συλλόγων από αυτόν που είναι συνδεδεμένοι.

Πιστοί οπαδοί ή φίλαθλοι-πελάτες;

Παραπάνω ανέφερα ότι ο επιχειρηματίας «επενδύει» κάπου με σκοπό το κέρδος. Οι σύλλογοι είναι ιδιοκτησία κάποιων επιχειρηματιών που είναι λογικό να θέλουν να δουν την επιχείρησή τους να αποδίδει έσοδα. Τον επιχειρηματία δεν τον ενδιαφέρει ποιος θα μπει στο γήπεδο, τον ενδιαφέρει να είναι γεμάτο. Στις «προηγμένες» λίγκες που έχουν μεγαλύτερο κοινό η αγορά εισιτηρίου είναι όπως περίπου οι πλειστηριασμοί. Οι πιστοί οπαδοί που πηγαίνουν σε κάθε παιχνίδι να μειονεκτούν, μην καταφέρνοντας να σηκώσουν το οικονομικό κόστος, σε σχέση με τους φιλάθλους πελάτες, που θα παρακολουθήσουν ένα ή δύο παιχνίδια,. Έτσι οι οπαδοί σιγά σιγά εκλείπουν δίνοντας την θέση τους στους φιλάθλους-πελάτες που θα αγοράσουν  τα fish & chips των 12 λιρών.

Φυσικά κάτι τέτοιο μπορεί να γυρίσει μπούμερανγκ. Ο οπαδός είναι αυτός που δημιουργεί την ατμόσφαιρα του γηπέδου και τελικά σφυρηλατεί τον χαρακτήρα ενός συλλόγου. Τα δύο παραπάνω χαρακτηριστικά είναι και αυτά που συνήθως ελκύουν και τον φίλαθλο-πελάτη. Αν εκλείψουν οι οπαδοί μήπως και ο φίλαθλος-πελάτης σταματήσει να πηγαίνει στο γήπεδο; Αυτό μένει να το δούμε. Προς το παρόν οι ιδιοκτήτες-επιχειρηματίες σε αυτές τις λίγκες προτιμούν τους δεύτερους.

Στις μη «προηγμένες» λίγκες ισχύει ακριβώς το αντίθετο. Καμιά ομάδα δεν μπορεί να σταθεί οικονομικά αν δεν έχει πιστούς οπαδούς. Οι ιδιοκτήτες αυτών των ομάδων ξέρουν ότι αν δεν πάνε αυτοί τότε δεν έχει μέλλον η επένδυσή τους. Χαρακτηριστικότατο παράδειγμα η Ελλάδα. Βέβαια το αστείο στη χώρα μας είναι ότι επιθυμούμε διακαώς να συντρίψουμε τους οπαδούς χωρίς να σκεφτόμαστε αν μπορεί να σταθεί μια ομάδα οικονομικά χωρίς αυτούς.

Τελικά, το σίγουρο σε αυτή την υπόθεση είναι ότι θα δούμε πολλά επεισόδια μέχρι να επινοηθεί μία λύση. Η σύγκρουση μεταξύ των οπαδών από τη μία και των ιδιοκτητών από την άλλη μόλις άρχισε. Φυσικά είναι μια άνιση μάχη με τους ιδιοκτήτες να έχουν περισσότερες πιθανότητες επικράτησης σε αυτό το παίγνιο αλλά και οι οπαδοί έχουν τα δικά τους όπλα. Εγώ από την μεριά μου θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Scouser Jim για το υπέροχο, τροφή για σκέψη, άρθρο του.

Posted in: Απόψεις,Γενικά,Adons